LICZEBNIK W JĘZYKU LITEWSKIM

LICZEBNIKI GŁÓWNE

Liczebniki główne przedstawione są w rozmówkach polsko-litewskich. Dla przypomnienia zaprezentowane są również na końcu tej strony. Niestety, i liczebniki główne odmieniają się przez przypadki.

• liczebnik vienas / viena (jeden / jedna) odmienia się tak jak przymiotnik.
• liczebniki od keturi (cztery) do devyni (dziewięć) również odmieniają się jak przymiotniki miękkie przez przypadki i rodzaje, z tym że w bierniku rodzaju męskiego przyjmują końcówkę -is (np. keturi - keturių - keturiems - keturis itd., keturios - keturių - keturioms - keturias itd.).
• liczebniki od vienuolika do devyniolika (11 - 19) odmieniają się podobnie jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego (bez względu na rodzaj określanego rzeczownika). Akcent tych liczebników jest stały.
• liczebniki šimtas (sto) i tūkstantis (tysiąc) odmieniane są rzeczownikowo.
• liczebniki dešimt (dziesięć) i zakończone na -dešimt (-dziesiąt) mogą być albo nieodmieniane w ogóle albo deklinowane jak rzeczowniki żeńskie zakończone na -is.
• liczebniki du / dvi (dwa / dwie) oraz trys (trzy) odmieniają się w sposób przedstawiony poniżej. Liczebnik trys odmienia się (z wyjątkiem biernika i miejscownika) niezależnie od rodzaju określanego rzeczownika. W sposób identyczny jak du, dvi odmieniają się również liczebniki abu, abi (oba, obie).

Liczebniki główne od 1 do 20 łączą się w języku litewskim:

• z mianownikiem liczby pojedynczej dla 1, czyli vienas metras (jeden metr),
• z mianownikiem liczby mnogiej dla liczb od 2 do 9, czyli du metrai (dwa metry), trys metrai (trzy metry), ale i penki metrai (pięć metrów), devyni metrai (dziewięć metrów),
• z dopełniaczem liczby mnogiej dla innych liczb, czyli dešimt metrų (dziesięć metrów), penkiolika metrų (piętnaście metrów), dvidešimt metrų (dwadzieścia metrów)

Dla pozostałych liczebników reguły są analogiczne, z tym że należy zwracać uwagę na ostatnią cyfrę liczby, czyli trisdesimt metrų (trzydzieści metrów), trisdesimt vienas metras (trzydzieści jeden metrów - uwaga: liczba pojedyncza), šimtas keturi metrai (sto cztery metry), tūkstantis vienuolika metrų (tysiąc jedenaście metrów).

LICZEBNIKI ZBIOROWE

W języku litewskim liczebniki zbiorowe odnoszą się jedynie do rzeczowników nie posiadających liczby pojedynczej. Inaczej jest w języku polskim, gdyż mówimy np. dwoje drzwi, ale i dwoje dzieci. Litwini używają zresztą tych liczebników najczęściej ze słowem metai (rok), które nie ma liczby pojedynczej, np. dveji metai - dwa lata.

Poszczególne liczebniki zbiorowe zaprezentowane są na dole tej strony. Odmieniane są jak przymiotniki w liczbie mnogiej.

LICZEBNIKI PORZĄDKOWE

Liczebniki porządkowe odmieniane są jak przymiotniki. Mogą one przyjmować również formę określoną, spotykaną często w datach, np. vasario šešioliktoji (szesnasty lutego), septyniasdešimt aštuntieji metai (rok siedemdziesiąty ósmy).

A oto pełny wykaz liczebników głównych, zbiorowych i porządkowych:

Wprowadzenie     Akcent    Rzeczownik    Przymiotnik + przysłówek
Zaimek     Czasownik     Przyimek

© Krzysztof Kolanowski, 2001 - 2006
Wszelkie prawa zastrzeżone